«Купляю костачкі па 3 рублі, з курыцы бяру спінкі, яны самыя танныя». Беларусы — пра выдаткі і пра тое, ці застаюцца грошы на чорны дзень

8 снежня 2022 у 1670506500
«Зеркало»

Амаль 39% спажывецкіх выдаткаў беларусаў, паводле афіцыйнай статыстыкі, прыпадае на харчаванне. Гаворка пра выдаткі на прадукты, а таксама на ўстановы грамадскага харчавання. У суседніх краінах Еўропы на ежу прыпадае меншы працэнт ад усіх выдаткаў. Чытачы расказалі «Люстэрку», якая частка іх бюджэту ідзе на харчаванне, колькі выдаткоўваюць на іншыя тавары, а таксама пра тое, ці застаюцца «лішнія» грошы, якія можна адкласці.

«Даступная раскоша - замовіць піцу па акцыі або зайсці ў Burger King»

Сям'я мінчанкі Таісіі (імёны герояў матэрыялу змененыя) складаецца з чатырох чалавек: яна, яе муж і двое маленькіх дзяцей. Даход сям'і - каля 2000 рублёў. Жанчына вядзе ўлік расходу грошай у мабільнай праграме, таму добра ведае, колькі на што выдаткоўвае.

- Сёлета на прадукты ў нас ідзе прыкладна 41% ад усіх даходаў. Сюды ўваходзіць ежа для дома, харчаванне аднаго дзіцяці ў дзіцячым садку (4,16 рубля за дзень), харчаванне старэйшага дзіцяці ў школе (3,67 рубля за дзень), 2 рублі старэйшаму на прысмакі, абед мужа на працы (каля 6 рублёў), - агучыла разлікі на харчаванне суразмоўніца.

Гаспадыня адзін раз на тыдзень замаўляе прадукты праз «Е-дастаўку». Звычайна ў прадуктовы набор уваходзяць малако, кефір, смятана, тварог, тушка кураняці, яйкі, печыва, яблыкі, бананы, апельсіны, агуркі, іншыя неабходныя прадукты, якія скончыліся дома.

- Дома ежа ў нас самая звычайная: кашы, бульба, макароны з курыцай, катлеты з фаршу, тушонка. Ніякіх сушы, чырвонай рыбы і іншай дарагоўлі не купляем. Можам адзін раз на некалькі тыдняў замовіць на вячэру піцу па акцыі або зайсці разок у Burger King - вось і ўся даступная нам раскоша.

Таісія расказала, што спрабавала зменшыць выдаткі на харчаванне, але апусціць суму ніжэй за 40% ад даходу не атрымлівалася. Яшчэ каля 20% паступленняў у сям'і ідзе на аплату камуналкі, крэдыту і растэрміноўкі. Прыкладна 100 рублёў (гэта 5% ад даходу) муж і жонка выдаткоўваюць на бензін.

- Кожны месяц па 200 рублёў мы адкладаем як недатыкальны запас, на ўсялякі выпадак, больш не атрымліваецца. Калі нейкія грошы пасля гэтага застаюцца, то яны ідуць на паўсядзённыя дробязі.

«Адкладаем па 200−300 даляраў - на адпачынак у Італіі»

Святлана і яе малады чалавек жывуць у райцэнтры Віцебскай вобласці. Іх даход на дваіх - 3500−4500 рублёў за месяц. З гэтай сумы 700−800 рублёў (гэта каля 20%) у пары ідзена ежу.

- Харчуемся мы разнастайна: можам дазволіць сабе морапрадукты, свініну, ялавічыну, індычку. Але нешта зусім дарагое, кшталту стэйкаў рыбай або з чырвонай рыбы - ужо не. У рэстаранах мы не бываем, - расказала Святлана.

Рэшта грошай ідзе на хатніх гадаванцаў (у пары два каты), адзенне, спартзалу, псіхатэрапію, сродкі асабістай гігіены, забавы і г. д.

- Па 200−300 даляраў ці еўра ў месяц мы адкладаем - збіраем на адпачынак у Італіі, плануем паездку ў красавіку. Кладзём іх на валютныя рахункі ў беларускім банку.

Дзяўчына кажа, што ёй хацелася б мець большы даход, бо яны не могуць дазволіць сабе ўсё, чаго хочацца. Тым не менш суразмоўніца ўпэўненая, што яны з партнёрам жывуць «даволі добра».

«Максімум магу адкласці 50 даляраў, дзякуючы бацькам і бабулі з дзядулем»

Маргарыта адна гадуе дваіх дзяцей аднаго і двух гадоў. Яе стабільны даход за месяц - каля 1450 рублёў, у яго ўваходзяць аліменты на дзяцей у памеры 250 рублёў і дзіцячая дапамога 1196 рублёў. Рублёў на 300−500 у месяц можа быць больш - суразмоўніца робіць на продаж паўфабрыкаты і гатовыя стравы.

- На ежу ў нас ідзе вельмі шмат грошай. Купляю малако, тварог, масла, сыр, дзіцячыя тваражкі, мяса. Бачу, як цэны растуць. Два разы ў месяц я закупаюся капітальна, на 400−500 рублёў. Здавалася б, аддала такую суму, а прадуктаў хапае на два тыдні, - расказала жанчына.

Другі раздзел выдаткаў у Маргарыты - падгузнікі. Адной пачкі, якая каштуе 40−45 рублёў, хапае на 2−3 дні. Таксама грошы ідуць на адзенне і абутак для дзяцей, цацкі, у тым ліку развівальныя.

- Максімум, што я магу адкласці за месяц - 50 даляраў, ды і тое не заўсёды. Ні на што канкрэтнае я не збіраю, хай запас будзе на чорны дзень. І тое гэта ўдаецца зрабіць дзякуючы бацькам і бабулі з дзядулем: яны цалкам аплачваюць камуналку і дапамагаюць чым могуць.

«Хацелася б лепш, каб не адмаўляць сабе шмат у чым»

Яфім з жонкай жывуць у Мінску, іх даход на дваіх - 2000−2400 рублёў за месяц. На прадукты ў пары ідзе не менш за 600−700 рублёў на месяц (гэта каля 30% ад агульнай сумы). Аднак ёсць нюанс: ім бясплатна дастаецца мяса куранят, бо бацька Яўхіма мае бізнес, «звязаны з курыцай». Дзякуючы гэтаму адзін-два разы на месяц муж і жонка купляюць сабе ялавічыну - для разнастайнасці меню.

- Часцей за ўсё ў крамах мы купляем яйкі, малочныя прадукты (кефір, малако, глазураваныя сыркі, сыр), макароны, бульбу, рыс. З садавіны - яблыкі, вінаград, мандарыны, у сезон - кавуны, дыню. З гародніны заўсёды ёсць морква, цыбуля, памідор, агурок, салата айсберг.

Няма ў меню мінчукоў «экзатычнейшай» садавіны і гародніны: авакада, манга і іншых, бо купля гэтай прадукцыі «будзе біць па кішэні».

Яшчэ 100−150 рублёў (каля 5%) у сям'і ідзе на ежу ў рэстаранах, кавярнях або фудкортах. Прыкладна 300−500 рублёў у мужа і жонкі ідзе на камуналку, інтэрнэт, мабільнікі, адзенне.

- Пасля гэтых выдаткаў застаецца амаль палова нашага даходу. Мы яго адкладаем на адпачынак, а можа, і пераезд. За год удалося сабраць 1500 даляраў, але маглі б адкласці больш, калі б не ездзілі сёлета ў Расію і Еўропу. Лічу, што ў нас сярэдняе матэрыяльнае становішча, хацелася б лепей, каб не адмаўляць сабе шмат у чым. Але ў Беларусі мала ў каго ёсць такая магчымасць.

«На прадукты аддаём 50% сямейнага бюджэту»

Анжэла жыве з мужам і дзіцем-школьнікам. Жанчына расказала, што з мужам яны «зарабляюць нармальна», але на адпачынак за мяжой зарплаты ўсё роўна не хапае. Пара здае сваю невялікую кватэру, а для сваёй сям'і здымае большую плошчай.

- Я некалькі гадоў вяду на камп'ютары ўлік даходаў і выдаткаў сям'і. Цяпер падлічыла і вельмі здзівілася, што на ежу ў нас ідзе ад 36 да 68% нашых даходаў. Калі ўдалося зарабіць пабольш, выдаткі на прадукты паказвалі меншы працэнт. У сярэднім за гэты год на прадукты аддавалі 50% сямейнага бюджэту, - расказала Анжэла.

Жанчына адзначыла, што на ежы яны не эканомяць, у прадуктовай краме купляюць усё што хочуць. Праўда, ікру ядуць толькі ў Новы год. У кавярні і рэстараны сям'я ходзіць нячаста, прыкладна раз на 2−3 месяцы.

- Адкладаць грошы ў нас не атрымліваецца - усё ідзе на штомесячныя патрэбы. Ды і перад намі не стаіць мэта сабраць суму на што-небудзь.

«Лішнія» грошы ідуць «у здароўе і адукацыю»

У сям'і Дзяніса чатыры чалавекі - двое дарослых, якія працуюць, адно дзіця і адзін недзеяздольны чалавек. Іх агульны даход - у сярэднім каля 5000 рублёў за месяц.

- У нас, мабыць, той самы «сярэдні» па краіне расход у 30−33% на ежу. На прадуктах мы не эканомім, але далёка не ўсё купляем у краме. Шмат сезонных прадуктаў купляем непасрэдна ў дачнікаў і фермераў. Робім нарыхтоўкі: замарозка, кансерваванне, сістэма захоўвання і г. д. Гэта не толькі танней атрымліваецца, але і якасць харчавання вышэйшая, - расказаў галава сям'і.

«Лішнія» грошы ў сям'і застаюцца, але яна іх не адкладае. Дзяніс не бачыць прыдатнага спосабу гэта рабіць.

- У банк цяпер несці не варыянт. Каштоўныя паперы? Дык у сённяшняй Беларусі смешна пра гэта казаць. Скупляць золата? А дзе яго захоўваць? З банкаўскай ячэйкі лёгка забяруць, дома пад падушкай таксама глупства. Таму замест таго каб збіраць, мы ўкладваем у здароўе і адукацыю.

«Вось так і выжываем…»

Пенсіянерка Зінаіда жыве ў райцэнтры і атрымлівае пенсію 344 рублі. З гэтай сумы да 200 рублёў ідзе на камунальныя паслугі, тэлефон.

- У мяне застаецца 144 рублі. Калі купіць лекі, то прыкіньце, колькі застаецца (ці не застаецца) на харчаванне, - падзялілася набалелым жанчына.

Каб звесці канцы з канцамі, жанчына трымае курэй і гусей, а вясной выводзіць гусянят на продаж. Ёсць невялікая градка з зелянінай, парнік з агуркамі і памідорамі. Яшчэ ў жанчыны ёсць пародзістыя коткі, кацянят ад якіх яна прадае. На атрыманыя грошы жанчына жыве сама і нават змудраецца дапамагаць сваім дзецям, бо «яны самі ледзь-ледзь выжываюць».

- На першае я купляю костачкі па 3 рублі, з курыцы бяру спінкі, яны самыя танныя, і ў суп можна, і засмажыць таксама. Таксама бяру крупы, макароны, малако, тварог абястлушчаны. Каўбасу раней купляла варанку найвышэйшага гатунку, а цяпер таннейшую, за 4 рублі з капейкамі. Яйкі ад сваіх курэй ёсць. Вось так і выжываем…